"Oudejaarsavond, een ijzige wind Een eenzaam klein meisje, een verlaten kind Achter de vensters huist welvaart en vrede Enkel wat warmte is haar eenvoudige bede Eén enkel stokje, zal ze het durven ontsteken? Mag één enkel stokje aan de bundel ontbreken?"
Een aankondigingsbord met enkele dichtregels deed de bezoeker in het zomerseizoen van 2004 uitkijken naar een wel héél bijzondere nieuwe toevoeging aan het Sprookjesbos. Na jaren van roddels en geruchten was het zo ver: "Het Meisje met de Zwavelstokjes", het eerste Sprookjesbosontwerp van jonge Eftelingontwerper Michel Den Dulk, opende op 11 december 2004. Het trieste, maar prachtige sprookje is van Hans Christian Andersen, wiens tweehonderdste geboortejaar in 2005 wereldwijd werd gevierd. De vertelling verhaalt over een onfortuinlijk meisje, zó arm, dat ze op Oudejaarsavond op straat zwavelstokjes probeert te slijten aan de haastige voorbijgangers. Niemand koopt iets van het meisje, ze lijkt onzichtbaar in de kille sneeuw. Om een beetje warm te blijven strijkt ze haar zwavelstokjes één voor één af, en in het schijnsel ervan ziet ze de prachtigste visioenen. Tot slot verschijnt de geest van grootmoeder, die het arme kind met zich mee de hemel in neemt.
Het sprookje in de media
Efteling krijgt er weer een sprookje bij
van onze verslaggever
Zaterdag 20 maart 2004 - KAATSHEUVEL De Efteling in Kaatsheuvel gaat het Sprookjesbos uitbreiden met een nieuw sprookje: Het meisje met de zwavelstokjes.
De Efteling wil nog weinig prijsgeven over het sprookje dat komende winter klaar moet zijn. Niet over hoe het sprookje er uit komt te zien en ook niet over hoeveel het gaat kosten.
Door de aanvraag van een kap vergunning voor zeventien bomen werd duidelijk dat de Efteling iets nieuws wil bouwen in het Sprookjesbos.
Efteling-woordvoerder H. Groenen wil alleen kwijt dat het gaat om een flinke attractie naast de fakir op het vliegende tapijt. De Efteling is al enkele jaren bezig om dit oudste deel van het attractie park op te poetsen'.
De laatste toevoeging aan het bos was het sprookje Raponsje, in 2001.
(BN/De Stem, zaterdag 20 maart 2004)
Efteling wilde nieuws even stil houden
door Johan van Grinsven
De Efteling wilde de komst van een nieuwe attractie in het Sprookjesbos nog geheimhouden. De focus moest eerst op het zomerseizoen liggen, dat op 1 april begint. Maar de recente aanvraag van een kapvergunning bij de gemeente Loon op Zand gaf het 'geheim' prijs. 'Voor het uitbreiden van de route in het Sprookjesbos voor een nieuw sprookje', luidde de reden voor het verzoek om zeventien bomen te mogen vellen.
Eftelingwoordvoerder H. Groenen bevestigt dat er iets nieuws komt. Het wordt het sprookje Het meisje met de zwavelstokjes, van Hans Christian Andersen. Dat is het treurige verhaal van een meisjes dat zwavelstokjes verkoopt maar in de bittere kou het leven laat.
Het nieuwe sprookje is voor het eerst te zien tijdens de Winter Efteling 2004-2005, aldus Groenen. "Het past ook goed in de wintersfeer", stelt hij. Groenen wil nog niet kwijt hoe het sprookje wordt uitgevoerd. En ook niet wat het gaat kosten. Wel dat het een behoorlijk grote attractie wordt. Die wordt gebouwd links naast het sprookje van de fakir op het vliegende tapijt. Op internet circuleren al bouwtekeningen van de nieuwe attractie: een fors gebouw met kasteelachtig uiterlijk.
Parels oppoetsen
De nieuwe aanwinst past in het beleid om Sprookjesbos en andere oudere delen van het park te verfraaien. Zo zijn er de laatste jaren enkele nieuwe elementen bijgekomen in het Sprookjesbos. Het laatste was het sprookje van Raponsje in 2001. Daarnaast zijn en worden er nog paden verlegd en komen er nog allerhande details bij in het bos. "Wij noemen dat het oppoetsen van onze parels. Het gaat om een kwaliteitsverbetering van onze succesnummers. In het Sprookjesbos bijvoorbeeld moet de bezoeker onderweg meer verrassingen gaan tegenkomen", aldus Groenen.
(Brabants Dagblad, zaterdag 20 maart 2004)
Nieuw sprookje in de Efteling
De Efteling in Kaatsheuvel gaat het Sprookjesbos uitbreiden met een nieuw sprookje: Het meisje met de zwavelstokjes. De Efteling wil nog weinig prijsgeven over het sprookje dat komende winter klaar moet zijn. Niet hoe het sprookje er uit komt te zien en ook niet hoeveel het gaat kosten.
Door de aanvraag van een kapvergunning voor zeventien bomen werd duidelijk dat de Efteling iets nieuws wil bouwen in het Sprookjesbos. De Efteling wil alleen kwijt dat het gaat om een flinke nieuwe attractie naast de fakir op het vliegende tapijt. Het meisje met de zwavelstokjes is een sprookje van H. C. Andersen, over een zielig meisje dat zwavelstokjes verkoopt en in de bittere kou sterft op de laatste dag van het jaar.
Lees het hele sprookje en bekijk de uitgelekte bouwtekeningen op de site van de krant.
(Brabants Dagblad, zaterdag 20 maart 2004)
AD in de Efteling, deel 3. Een tranentrekker: sterven in de sneeuw
door Katja Meertens en Kees Wessels
De Efteling ontvangt de komende maanden honderdduizenden bezoekers. In het hoogseizoen werken ongeveer 2000 mensen in Nederlands grootste attractiepark. Een kijkje achter de schermen van sprookjesland.
De nieuwste attractie in het Sprookjesbos van de Efteling wordt een tranentrekker. Een klein meisje moederziel alleen in de sneeuw. Haar schoenen zijn afgepakt door een onverlaat. In het licht van de zwavelstokjes die ze opsteekt om warm te worden, ziet ze gebraden ganzen en gezellige kersttaferelen. Dan sterft ze van de kou. Het meisje met de zwavelstokjes, vanaf december de trekker van de Winter-Efteling, lijkt zware kost voor een gezellig familie-uitje. "Het is een kippenvelsprookje waarvan je een brok in je keel krijgt", zegt ontwerpcoördinator Peter Koppelmans. "Maar eigenlijk loopt het wél goed af. Het kind gaat naar haar overleden grootmoeder die ze zo mist."
Het sprookje is uitgezocht vanwege het winterse tafereel en omdat de schrijver, Hans Christian Andersen, volgend jaar twee eeuwen geleden is geboren. "We zoeken altijd naar een verhaal dat iedereen herkent, maar waarvan je niet meer precies weet hoe het gaat", zegt Koppelmans.
Het meisje staat nu nog onherkenbaar in de werkplaats, met haar robotarmen en plastic torso. Haar hoofd, nu nog van klei, is verpakt in een zak om vochtig te blijven. Het besneeuwde steegje waar zij zal sterven ziet eruit alsof het van stenen en hout is, maar het is bewerkt piepschuim. Het decor komt te staan achter een stadswal compleet met prachtige torentjes en windvanen. De bezoekers kunnen de stad straks echt binnenlopen. Elk torentje, kozijn en poortje is in Anton Pieck-achtige stijl uitgetekend. Het zijn kleurrijke platen van een magische wereld waarin alles kan en die straks ook nog écht zo verschijnt. Het moet de droom van elke ontwerper zijn. "Je moet ervan houden", zegt Koppelmans. "Alles moet in de Efteling-stijl worden weergegeven. Je wordt daarmee wel in een keurslijf geduwd."
Koppelmans is vergroeid met de Efteling. In 1981 begon hij er al stagiair decorbouw. Fata Morgana was één van de eerste grote attracties waarvoor hij de decors maakte. Zeven jaar later, bij Droomvlucht, deelde hij al de lakens uit. Het nieuwe sprookje is een klein project als je het vergelijkt met de laatste topattractie, PandaDroom, een driedimensionale film over de bedreiging van de natuur. Daar werkten vijf ontwerpers aan, met een budget van bijna 16 miljoen euro, dat onder meer opging aan het produceren van de film in Hollywood. 'Het meisje' is door één man ontworpen en heeft een 'bescheiden' budget van 1,5 miljoen euro.
"Het lijkt veel geld, maar het blijft schipperen", zegt de ontwerpcoördinator. "Wil je bijzondere muziek van een eigen componist, dan zul je goedkopere metselaars moeten inhuren." Die metselaars hebben het toch al niet makkelijk. "Ze kunnen hun waterpas thuislaten. Rechte muren zijn niet de bedoeling. Het gebouw moet eruit zien alsof het er al 200 jaar staat, maar dan zonder de indruk te wekken dat de metselaar dronken was." De makers letten op de kleinste details. Zijn de juiste dakpannen niet te krijgen, dan maken ze die zelf, desnoods van kunststof. Zelfs de geuren moeten kloppen. Het visioen van het knapperend haardvuur gaat gepaard met de geur van brandende houtblokken. Die wordt speciaal voor de Efteling ontwikkeld. De geur van gebraden gans is nog een probleem. "Tot nu toe hebben we alleen gebraden kip gevonden, maar dat leek net instant kippensoep. We zoeken nog even door, maar op een gegeven moment moet je genoegen nemen met wat je hebt."
(Algemeen Dagblad, woensdag 7 juli 2004)
Vijfentwintigste sprookje
Woensdag 27 oktober 2004 - De Efteling bouwt een nieuw sprookje. Het meisje met de zwavelstokjes is de vijfentwintigste toevoeging aan het Sprookjesbos in het Kaatsheuvelse park. Kosten: ongeveer 1,3 miljoen euro. De attractie gaat op 11 december open, dan start ook de Winter Efteling. In het oudste deel van het park komen er de komende jaren nog zeker vier of vijf nieuwe sprookjes bij.
(Brabants Dagblad, woensdag 27 oktober 2004)
Efteling stelt opening nieuwe attractie uit
Attractiepark De Efteling heeft de opening van haar nieuwste attractie 'Het meisje met de zwavelstokjes' uitgesteld in verband met het overlijden van prins Bernard. De attractie die een verhaal van Hans Christian Andersen weergeeft zou vanaf 11 december, de dag van de uitvaart van de prins, te bewonderen zijn.
"Wij vinden een feestelijke opening niet gepast in verband met het overlijden van prins Bernhard en de bijzetting die dag", liet een woordvoerder van het sprookjespark zaterdag weten. Het park geeft aan een speciale band met de woensdag overleden prins te hebben gehad. Als president van het Wereld Natuurfonds opende Bernard in 2002 de PandaDroom.
'Het meisje met de zwavelstokjes' is het 25ste sprookje in het Sprookjesbos en zal nu vanaf 15 december voor het publiek geopend zijn.
(ANP, zondag 5 december 2004)
Winter Efteling opent nieuw sprookje: het Meisje met de Zwavelstokjes
Nieuw sprookje
Het Meisje met de Zwavelstokjes is een sprookje van de Deense sprookjesschrijver Hans Christian Andersen, wiens 200e geboortejaar in 2005 uitgebreid wordt herdacht. Het sprookje verhaalt over een meisje dat op een ijskoude oudejaarsavond door de stad zwerft om zwavelstokjes te verkopen. Een 100 meter lange kaarsenroute door het Sprookjesbos, leidt de bezoeker naar het nieuwe sprookje. Eenmaal de stadspoort gepasseerd, ziet men het meisje zitten in de sneeuw. Ze probeert zich te warmen aan één van de zwavelstokjes en beleeft dan de mooiste visioenen. Vanaf deze week is de Efteling-bezoeker daar dus stille getuige van:
"Oudejaarsavond, ijzige wind. Een eenzaam klein meisje, een verlaten kind. Een leven in armoe, geen liefde beschoren. Steenkoude voetjes, haar sloffen verloren. Zwavelstokjes, die niemand wou kopen. Angst voor thuis, om straf te ontlopen. Achter de vensters huist welvaart en vrede. Enkel wat warmte is haar eenvoudige bede. Eén enkel stokje, zal ze het durven ontsteken? Mag één enkel stokje aan de bundel ontbreken? Een kachel licht op, in stralende gloed. Is het een wonder, ziet ze het goed..?"
Feeëriek verlicht
Het park is tijdens de Winter Efteling door 17 kilometerlange verlichting in een sprookjesachtige en magische sfeer gehuld. Het Sprookjesbos, het Lavenlaer en alle andere attracties zijn feeëriek verlicht. Kleurrijke lampionnen sieren het nostalgische Anton Pieck Plein, fonkelende lichtjes branden in het Sprookjesbos en verrassende Thaise lampjes lichten op bij de Pagode. Een bijzondere kaarsenroute in het Sprookjesbos leidt de bezoekers naar het nieuwe Sprookje het Meisje met de Zwavelstokjes. De gezellige, hartverwarmende kampvuren in het park dragen ook hun steentje bij aan de lichtende sfeer in het park.
(Persbericht Efteling, woensdag 15 december 2004)
Efteling presenteert 25e sprookje
KAATSHEUVEL (ANP) - Attractiepark De Efteling heeft woensdag zijn 25e sprookje geopend. In het sprookjesbos van het park in Kaatsheuvel werd het Meisje met de Zwavelstokjes gepresenteerd. Dat gebeurde in winterse sferen, met warme chocolademelk, gluhwein en oliebollen.
Het 25e sprookje van De Efteling is niet geheel toevallig een sprookje van Hans Christian Andersen. Het 200e geboortejaar van de schrijver wordt in 2005 uitgebreid gevierd. Het Meisje met de Zwavelstokjes verhaalt over een meisje dat op een ijskoude Oudejaarsavond door de stad zwerft om zwavelstokjes te verkopen.
Het is een van Andersens treurigste sprookjes. Het gaat over armoede en eenzaamheid. Dat leek een aantal jonge gasten van het park niet te deren. Zij waren vooral onder de indruk van het kasteel waar het sprookje zich afspeelde en alle vreemde figuren die in het donkere Sprookjesbos rondzwierven.
"Ik moest haar wel even uitleggen dat dit niet echt was", zei een vader woensdagavond. "Ik zag oma en het meisje en toen was ze opeens weg", vertelde de 9-jarige Annemieke Vullings. Gelukkig zorgde De Efteling er met vuurwerk en oliebollen voor dat Annemieke het kleine drama van het sprookje snel weer vergeten was. Het jubileumsprookje van De Efteling is te zien tijdens de Winter-Efteling in het park.
(ANP, donderdag 16 december 2004)
Dramatiek voor de kwetsbare kinderziel
door Peter de Graaf
Het is een van de allerdroevigste sprookjes van Hans Christian Andersen: 'Den lille Pige med Svovlstikkerne' ofwel 'het meisje met de zwavelstokjes'. Op een ijskoude oudejaarsavond probeert een arm, jong meisje lucifers te verkopen. Terwijl iedereen zich opmaakt voor het grote feest, zit ze kleumend en blootsvoets op straat. Ze heeft die dag nog aan niemand een zwavelstokje verkocht en durft niet terug te keren naar huis. 'O, wat zou een zwavelstokje lekker warm zijn!' Ze steekt er een aan en krijgt een visioen van een warme kachel. Ze steekt er nog een aan en ziet een smakelijk gedekte tafel.
In het schijnsel van het laatste zwavelstokje verschijnt haar lieve oma, al lang overleden. De oude vrouw neemt haar liefdevol in de armen. Stralend en blij vliegen ze omhoog. 'Er was geen kou, geen honger, geen angst - ze waren bij God.' Op nieuwjaarsmorgen wordt het meisje dood op straat aangetroffen, met naast zich een bosje zwavelstokjes dat bijna was opgebrand. Menig kind én ouder kan het bij de afloop van dit sprookje niet droog houden. Toch heeft attractiepark de Efteling het aangedurfd het droevige Andersen-verhaal uit te beelden in zijn pretpark. Woensdagavond vond de opening plaats. Het is het 25ste sprookje in het Sprookjesbos dat in 1952 begon als een veredelde speeltuin met zeven vertellingen. Het bouwwerk met projectiebeelden heeft ongeveer 1,3 miljoen euro gekost. De eerste bezoekers van de Winter Efteling, die afgelopen weekeinde zijn deuren opende, konden al kennismaken met het zieligste meisje van alle sprookjes. 'Ja, er zijn al heel wat traantjes weggepinkt', vertelt woordvoerder Henk Groenen.
Een honderd meter lange lichtjesroute, voorzien van elektrische kaarsen op bomen, leidt de bezoeker naar de nieuwe attractie. In de traditionele stijl van Anton Pieck, geestelijk vader van het sprookjesbos, is een oude stadspoort met aanpalende gebouwen geconstrueerd. Eenmaal door de poort, ziet men achter glas het meisje in de sneeuw zitten. In de volgende vitrine wordt het verhaal uitgebeeld. We zien het meisje één voor één de zwavelstokjes aansteken om zich te verwarmen, en er verschijnen hologrammen met de mooiste visioenen. In het laatste geprojecteerde beeld vliegt ze met een glimlach weg, samen met haar oma. Daarna wordt het dode meisje in de sneeuw niet meer uitgelicht. Dat maakt het slot van het sprookje in ieder geval wat minder dramatisch dan in de oorspronkelijke versie. Want pretpark de Efteling waakt er natuurlijk wel voor om een leuk dagje uit triest te laten eindigen in een tranendal.
(De Volkskrant, vrijdag 17 december 2004)
Zelfs in de zachtste winter verkeert de Efteling in een echte sprookjessfeer. Met sneeuw en kaarsjes en een tranentrekkend sprookje.
door Haro Hielkema
Eerlijk gezegd zijn de sprookjes in de Efteling op hun mooist, wanneer het winterseizoen in het park is aangebroken. Nostalgie en romantiek komen nu eenmaal beter tot hun recht in de sneeuw en bij kaarslicht. Cliché? Ja natuurlijk, maar zo werkt het wel. Dit is Anton Pieck in optima forma. En dan komt de sneeuw in de Winter Efteling nota bene nog uit een spuitbus en worden de kaarsen gevoed door het nutsbedrijf.
Het kleine grut ziet het allemaal ademloos aan. Grotere kinderen vinden de sprookjes minder kinderachtig dan overdag en staan er ook bij te glimmen. En wie na vele jaren weer eens terug is in het park van zijn jeugddromen, ontdekt dat de Efteling nu veel professioneler is dan vroeger. En dat allemaal zonder die doodenge attracties voor 'echte durfals' als de Python en de Piraña.
De Winter Efteling is voor het zesde jaar open en bij die gelegenheid is ook het 25ste sprookje in het Sprookjesbos geïntroduceerd. Het is het winterse verhaal van de Deense schrijver Hans Christian Andersen over 'Het Meisje met de Zwavelstokjes'. Niet helemaal toevallig, want in 2005 wordt de tweehonderdste geboortedag van Andersen uitgebreid herdacht.
Het sprookje verhaalt over een meisje dat op een ijskoude oudejaarsavond door de stad zwerft om zwavelstokjes (Svovlstikkerne, lucifers) te verkopen. Je ziet het kind zitten in de sneeuw. Iedereen is haar voorbijgelopen, niemand wilde haar stokjes kopen. Ze durft niet naar huis, bang als ze is om straf te krijgen. Overal ziet ze verlichte ramen waarachter warmte en gezelligheid heersen. Uiteindelijk besluit ze om dan maar zelf een stokje aan te steken, om zich te warmen. Dan beleeft het meisje een visioen waarin een warme kachel voorkomt. Ze steekt een tweede stokje aan en ziet een welgevulde tafel. Bij het derde stokje verschijnt haar grootmoeder, die al lang is overleden maar haar liefdevol omarmt en met haar wegvliegt in het eindeloze heelal. 'Er was geen kou, geen honger, geen angst', klinkt het dan. 'Ze waren bij God.' De volgende morgen wordt het arme kind gevonden, doodgevroren in de sneeuw.
Eigenlijk is het sprookje van een enorme treurigheid, waaraan je je kind niet zou moeten blootstellen. Maar de attractie doet het geweldig, ook al is de Efteling een pretpark. Heel wat bezoekers komen dit tafereel niet met droge ogen voorbij. Het is trouwens razend knap gemaakt: menigeen gaat nog een tweede, of zelfs een derde keer langs de vitrine waar het verhaal zich afspeelt, om te zien of het meisje nou echt is of niet. Het sprookje heeft een lieve duit gekost; zo'n 1,3 miljoen euro voor een stadspoort, het decor en de techniek. Er is een honderd meter lange lichtroute uitgezet, met elektrische kaarsen in de bomen. De geest van Pieck, die het park in 1952 allemaal bedacht, waait hier nog altijd volop rond.
Het blijft niet bij sprookjes. Er is ook een ijsvloer in een tent, met de glühwein, warme apfelstrudel en stamppot boerenkool langs de baan. Zelfs in de zachtste jaargetijden weet de Efteling het ultieme wintergevoel op te roepen, met allerlei nevenactiviteiten voor jong en oud. Zoals kampvuren, speeldoosjes die geluid maken, levende sprookjesfiguren en de musical De Kleine Zeemeermin. Het is voor de tweede keer dat in het Efteling Theater een familievoorstelling met toneel en muziek wordt gepresenteerd. Eerder was het 'Doornroosje' met Idol Jamai. Nu prijken de namen van Kim-Lian van der Meij, Mariska van Kolck en Joost de Jong op de affiches.
Het park is door 17 kilometer verlichting gehuld in een magische sfeer. Inmiddels heeft de directie een nieuwe, miljoenvergende attractie in de steigers gezet: de Vliegende Hollander. Het wordt mogelijk een waterspektakel rond het legendarische verhaal over een zeilend spookschip. De Efteling heeft er wel twintig miljoen euro voor nodig. De uitbreiding zou gereed zijn in 2006. Over twee winters dus.
(Trouw, vrijdag 24 december 2004)
Tekeningen
Bouwtekeningen
Enkele technische tekeningen die weergeven hoe het exterieur van het gebouwtje er vanuit verschillende hoeken uit ziet.
Impressie Theo Buiting
Naar aanleiding van bovenstaande bouwtekeningen ontvingen we van Theo Buiting deze fraaie interpretatie:
Ontwerp exterieur
Dit is een sfeervolle exterieurtekening van ontwerper Michel Den Dulk. De tekening geeft nauwkeurig weer hoe het gebouwtje er uiteindelijk uit zal gaan zien.
Diverse schetsen
Dit zijn enkele van de tekeningen die Michel den Dulk voor het sprookje maakte, zoals ze tentoon gesteld werden op de Hans Christian Andersen-expositie in het Efteling Museum in 2005.